Niektóre zasługi Celtów dla kultury

Guru Rav

Niektóre zasługi Celtów dla kultury mieszkańców terenów obecnej Polski.

Dzięki licznym odkryciom archeologicznym stwierdzić można występowanie na terenach należących dziś do Polski grup ludności celtyckiej. Żyły one w południowej części Górnego Śląska, w zachodniej Małopolsce (do początku okresu rzymskiego) oraz być może na Kujawach.

Rozwojowi cywilizacji pra-słowiańskiej (termin umowny) sprzyjało przyswojenie osiągnięć kultury celtyckiej, zwłaszcza rolnictwa (m.in. uprawa owsa) i rzemiosła (o czym za chwilę), także handel bursztynem był początkowo uprawiany przez Celtów, dopiero później także przez Germanów i Rzymian (prawdopodobnie stosunkom handlowym zawdzięczamy fakt, iż choć legiony rzymskie nie dotarły do Wisły, sama rzeka była Rzymianom znana).

Dzięki wpływom wyżej rozwiniętej techniki celtyckiej na ziemiach polskich już w I w. p.n.e. mamy do czynienia z metalurgią żelaza: hutnictwo bazowało na miejscowych złożach rud (archeolodzy odkryli piece hutnicze i żużel), co wiązało się z rozwojem sztuki kowalskiej. Od Celtów przejęto także metodę tzw. cementacji (nawęglania) żelaza, dzięki której można było otrzymać różne gatunki stali. Wyroby żelazne były zazwyczaj zdobione. Początkowo znano jedynie celtyckie techniki ozdobne: rycie oraz wytrawianie ozdób kwasami roślinnymi (dotyczy to głównie broni). Gdy chodzi o obróbkę drewna: w dorzeczu Odry przyjął się w I i II w n.e. celtycki zwyczaj używania wiaderek drążonych w jednym kawałku drewna. Za pośrednictwem Celtów dotarła moda na klasyczny ornament meandrowy na tkaninach (I w. p.n.e.), od nich przejęto zwyczaj wyrabiania bransolet z drutu brązowego oraz naramienników z brązu. Znajomość chleba zakwaszonego również zawdzięczamy Celtom (I w. p.n.e.). Rzecz ciekawa, przed odkryciem podczas wykopalisk pieców piekarskich uważano, iż początki chleba zakwaszonego w Polsce sięgają wczesnego średniowiecza.

Dawni mieszkańcy terenów obecnej Polski mieli natomiast najwidoczniej kłopoty z garncarstwem: w dwu pierwszych wiekach naszej ery naczynia lepiono ręcznie, choć jeszcze w I w. p.n.e. posługiwano się celtyckim kołem garncarskim. Technika ta zanikła jednak wraz z upadkiem Celtów na Śląsku i w Małopolsce (była zbyt trudna dla ludności autochtonicznej).

Keriann

No proszę, ciekawa sprawa. Szkoda, że na Podlasiu jak zwykle była dzicz Wink

wiesz coś może na temat kamiennych kręgów na terenie Polski? Temat intrygujący, ich pochodzenie przypisuje się różnym kulturom, zastanawiam się, jakie jest prawdopodobieństwo, że wznieśli je Celtowie?

Guru Rav

Muszę wspomnieć o dwu sprawach:

1. Formę kręgu kamiennego (o średnicy od kilku do 20 metrów) przybierały na wschodnim Pomorzu miejsca pochówku ludów pochodzących ze Skandynawii, które identyfikuje się jako Gotów lub Gepidów. Głazy o wysokości od kilkudziesięciu cm do 1,5 m nad ziemią (były bowiem wkopane w ziemię) ułożone były co kilka metrów.

Jak już piszę o cmentarzach, warto zauważyć na marginesie, że Słowianie raczej palili zwłoki (potem pochówek dotyczył zatem prochów zmarłego), groby szkieletowe (to znaczy, gdy chowano zwłoki zmarłego) są pozostałością kultury celtyckiej.

Odkrycia starożytnych cmentarzysk są fascynujące, a wnioski, jakie próbujemy z nich wyciągać – bardzo skomplikowane i często hipotetyczne. Możemy do tego tematu powrócić, gdyby to kogoś zainteresowało (poza piszącym te słowa).

2. Cmentarzyska, o których wspomniałem, były miejscami kultu. Ale nie jedynymi. Podczas słynnego odkrycia w Otalążce odnaleziono również kamienny krąg kultowy o średnicy 4 m, w którym palono 4 ogniska. Prawdopodobnie odbywały się tu uczty rytualne (nie wiemy, ku czyjej czci, choć są pewne domysły). Sanktuarium to, podobnie jak i inne, ukryte było wśród bagien i torfowisk.

Zapraszam do dyskusji na temat kamiennych kręgów w Polsce.Tekst powyższy traktuję jedynie jako wstęp i wstępne ustalenie dla jasności: krąg kamienny może być miejscem religijnych spotkań na terenie cmentarzyska (1) lub może być specjalnie ustalonym, trudno dostępnym miejscem kultu, które nie wiąże się z obrzędami grzebalnymi (2).

Keriann

Ja jestem jak najbardziej zainteresowana, myslę, że wkrótce więcej osób się wciągnie. Słyszałam o teorii dotyczącej Gotów oraz o słowiańskich sposobach pochówku- palenia zwłok. Zastanawia mnie kwestia, czy można odróżnić, które kręgi wznieśli Goci, które natomiast mogą być pozostałością po plemionach celtyckich. Intrygują mnie też zwłazcza kręgi, które nie oznaczały miejsc pochówku, a służyły do celów rytualnych. Masz może na ten temat jakies informacje? jakie rodzaje rytuałów tam się odbywały, dla jakiej kultury są charakterystyczne, do czego mogły służyć te w polsce. Wiem, że znane są kregi w Borach Tucholskich oraz w Białowieży, podobno ten w Białowieży może nie być autentyczny. Ciekawe, jak dotrzeć do faktów? Wink

Guru Rav

To często pozostaje w sferze przypuszczeń i spekulacji. Kręgi "poza-cmentarne" służyły m.in. do rytualnych uczt, po których prawdopodobnie niszczono użyte naczynia zostawiając ich szczątki na miejscu. Ale czy te zwyczaje pra-polskie mają coś wspólnego z celtyckimi? Samo zgromadzenie wokół ognia (lub kilku ognisk) kojarzy nam się z analogicznymi spotkaniami Celtów, ale czy coś więcej?

Gość

Być może wywodzą się ze wspólnego rdzenia kultury praindoeuropejskiej- stąd te analogie. Swoją drogą, dobrze byłoby znać położenia kręgów w naszym kraju, żeby mieć swego rodzaju "bazę danych". Ja na razie znam tylko dwa takie miejsca w Polsce, ale jestem pewna, że jest ich o wiele więcej.

Guru Rav

Oczywiście, masz rację. Pisałem o tym w innym miejscu tego forum. [

Druidyzm. Wpierw byli druidzi, potem Celtowie.] Wspólne korzenie - zgoda. Pozostaje pytanie (głównie archeologiczne Smile

): czy na podstawie przedmiotów znalezionych w obrębie czy w okolicy tych kręgów można określić twórców samych kręgów?

O których kręgach myślałaś pisząc, że warto stworzyć bazę danych? Może to zrobimy? Proponuję zacząć od Góry Ślęży (skąd nazwa mojej krainy: Śląska), bo to na pewno dzieło żyjących tu Celtów. Pozdrawiam.

Keriann

Wydaje mi się, że dobrze byłoby zgromadzić dane na temat kręgów wszystkich rodzajów i w takiej przykładowej "bazie danych" po prostu każdy z nich oznaczyć, w miarę możliwości oczywiście- do jakiej kultury się go przyporządkowuje, czmu służył itp.
Czyli na początek Ślęża- fajnie by było, jakbys kilka słów o tym kręgu napisał, może miałbyś jakieś fotki?

Guru Rav

Popracuję nad tym. Zasadniczo niedługo się tam wybieram w celach badawczo-medytacyjnych. Zrobię kilka świeżych fotek. Jeśli ktoś ma dane dotyczące Ślęży i innych kręgów - zapraszam do współpracy. Kryptonim "BAZA DANYCH" Very Happy

.

Keriann

Super, subiektywne odczucia też wynotuj, czasem mogą być pomocne i cenne Smile

Guślarka · Gość

Było coś takiego. Była fantastyczna strona [link widoczny dla zalogowanych] której autorzy starali się zgromadzić dane na temat kręgów, kurhanów, pojedynczych kamieni wszelkiego rodzaju, z adnotacjami na temat ich pochodzenia itd. Niestety, po awarii serwera most.org, czyli gdzieś w kwietniu, padła i nie wstała do tej pory. Bardzo szkoda.

Guru Rav

Szkoda

Sprawa jest fantastyczna, ale trudno się do tego zabrać. Z drugiej strony zawsze rodzi się myśl: może ktoś to już zrobił, więc po co wyważać otwarte drzwi? Dobry jest artykuł w „Archeologii żywej” o kamieniach i całych kręgach w Irlandii. Jedne słynne, inne – ot tak sobie stoją… od zawsze…

Szerszen

Ciekaw jestem na jakiej podstawie wnioskujesz iz krag na Slezy jest dzielem Celtow - z tego co wiem to akurat przez ten rejon przewijali sie i Celtowie i Germanie i Slowianie.

Guru Rav

Nie mam podstaw, by samodzielnie pokusić się o taki wniosek czy choćby tezę. Po prostu: czytałem opinię historyków starożytności na ziemiach polskich. Może są też inne zdania na ten temat. To było tak dawno, że trudno jest teraz znaleźć odciski palców… Laughing

Szerszen

A ktorych???
Ja jestem wredny wiem, ale do niedawna obowiazywala wersja rdzennosci slowian na ziemiach polski Wink

celtow jest latwiej "wpuscic" na karty historii niz germanow, wiec roznie z tym moze byc...